Tuia-(de-Chino)
Platycladus orientalis
Cupressaceae
Noms en français : Thuya de Chine, Thuya d'Orient.
Descripcioun :Li tuia se recounèisson à si ramo plato, coume de penche, au contro di ciprès. Lou gènre Platycladus se destrio di vertadié tuia dóu gènre Thuja que si grano an ges d'alo (fotò). Pòu raceja emé d'aubre un pau vièi.
Usanço :Aquest aubre èi di proun planta, de segur de trop, qu'es esta douna lou noum de "betum vegetau". Resisto forço à la secaresso ; en Chino, li boudisto ié dison "l'aubre de vido" que pòu viéure de tèms.
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Platycladus
Famiho : Cupressaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Pargue
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Platycladus orientalis (L.) Franco, 1949
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753